20 Mayıs 2010 Perşembe

ÖĞRETİM TEKNOLOJİSİ VE ÖĞRETİM MATERYALLERİ



Öğretim teknolojisi nedir?

Öğretimsel problemlerin çözümü için davranış ve fizik bilimi kavramlarından, ve diğer bilimlerden derlenen strateji ve tekniklerin bütünsel ve sistematik bir uygulama çerçevesinde ele alınmasıdır. Öğretim teknolojileri daha dar tanımlı gruplara bölünebilir; örneğin mesaj tasarımı, mesaj dağıtımı, ve mesaj verimliliği değerlendirmesi konuları öğretim teknolojilerinin bir alt dalı olarak gruplandırılabilir. Verimli bir iletişim sağlayabilmek için kullanılacak teknoloji tabanının sınırlandırılması önemlidir. Öğretim teknolojileri, daha geniş bir uygulama alanının; yani eğitim teknolojisinin bir alt dalı olarak görülebilir. Açıklamak gerekirse eğitim teknolojisi, öğretim , öğrenme , gelişim ve yönetim teknolojilerinin birleşmesinden oluşmuştur. . Belirtilen anlamdaki teknoloji gruplarından birisinde uygun bulunan ve kullanılan strateji ve teknikler, başka teknolojiler içinde yararlı olabilir. Teknolojinin kullanılacağı alan ne olursa olsun, teknoloji seçimi için temel kriter teknolojinin ne için kullanılacağı ,amacının ne olduğu ve bunun o alan için nasıl bir değer taşıdığı olmalıdır. Bazı strateji ve teknikler diğerlerine göre çok daha üstündür, değerlendirme bu tür durumlar göz önüne alınarak yapılmalıdır.

Öğretim materyalleri nedir?

Öğretim materyalleri çok değişik tanımlar içerir bunların başında gelen tanım ise söyle yapılabilir. Eğitim kurumlarında veya öğretim yerlerinde (bilgisayar kursları,seminer odaları,laboratuarlar…) kullanılan gerek elektronik gerekse basit malzeme ve kaynaklara denir. Bunlar çeşitlerine ve işlevlerine göre ayrılabilirler görsel-işitsel veya duyu organlarına hitap etme şeklinde. Televizyon,radyo,slaytlar,asetatlar,abaküsler,afişler,bilgisayar programları,kitaplar,cdler,posterler,ı,filmler bunlar öğretim materyallerinin en belirginleridir. Öğretim materyalleri derslerde öğretmenlere kolaylık sağladığı gibi öğrencilerinde ders anlamalarında yardımcı olur.

UZAKTAN EĞİTİM NEDİR?

Uzaktan Eğitim, geleneksel öğrenme-öğretme yöntemlerindeki sınırlılıklar nedeniyle sınıf içi etkinliklerin yürütülme olanağı bulunmadığı durumlarda eğitim çalışmalarını planlayanlar ve uygulayanlar ile öğrenenler arasında iletişim ve etkileşimin özel olarak hazırlanmış öğretim üniteleri ve çeşitli ortamlar yoluyla belli bir merkezden sağlandığı bir öğretim yöntemidir.Yine uzaktan eğitimi şu şekilde tanımlayabiliriz;Farklı mekanlardaki öğrenci, öğretmen ve öğretim materyallerinin iletişim teknolojileri aracılığıyla bir araya getirildiği kurumsal bir eğitim faaliyetidir.

Neden Uzaktan Eğitim:

Yaşam boyu öğrenme gereklidir.

Çok geniş öğrenci kitlesine hizmet sunabilen bir eğitim sistemidir.
Geleneksel eğitimden yararlanmayan kişiler için vazgeçilmezdir.

Ayrı niteliklere sahip bireylerden oluşmuş hedef kitleye farklı uygulamalarla eğitim hizmeti sunabilmekte.
Bilgi ve becerilerin artması, değişmesi ve çeşitlenmesi.
Ekonomiktir.(Birim maliyetlerinin ucuz olması)
Çok çeşitli iletişim teknolojilerini eğitim hizmetine sunabilen bir sistemdir.
Öğrenci merkezlidir.

UZAKTAN EĞİTİMİN TARİHÇESİ

Uzaktan eğitim çalışmaları 200 yıldan daha eski yıllara kadar uzanmaktadır.Örneğin, 1728 yılında Boston Gazetesi'nde mektup ile stenografi dersleri verildiğine ilişkin reklamlar bulunmuştur. 1890'lı yıllarda Avustralya'daki Queensland Üniversitesi kampus dışına açık bir eğitim programı yürütmüştür. Benzer bir programı da 1920'lerde Columbia Üniversitesi gerçekleştirmiştir. 1930'lara gelindiğinde radyo artık pek çok okul tarafından bir uzaktan eğitim aracı olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1950'lerde ise Amerika'da özellikle askeri amaçlı olarak kullanılan uzaktan eğitim için kağıt tabanlı iletişim ortamı kullanılmıştır. Teknolojik gelişmeler sayesinde günümüze gelindiğinde ise disketler, video kasetler, CD-ROM’lar, uydu yayınları, video konferanslar ve Internet, uzaktan eğitim çalışmalarında önemli bir yer edinmişlerdir.

TÜRKİYE’DE UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMALARI

1927 -1960 yılları arasında bu alanda tartışma ve öneriler oluşturma evresini oluşturmaktadır. Bu yıllarda okuma yazmanın haberleşme yolu ile yaygınlaştırılması amaçlanmıştır. 1933-34 yıllarında mektupla öğretim kurslarının düzenlenmesi düşüncesi; 1950 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü çalışmaları; 1960 yılında orta dereceli meslek okulu mezunlarına üniversite olanağı sağlamak amacıyla mektupla öğretim yönteminin bu yıllarda dikkat çeken uygulamalarıdır.

1961 yılında MEB tarafından Mektupla Öğretim Merkezi kurularak öğretime başlamış, bu çalışmalar 1966 yılında Genel Müdürlük düzeyinde örgütlenerek sistem örgün ve yaygın eğitim alanında yaygınlaşmıştır.

1974 yılında Mektupla Yüksek Öğretim Merkezi kurulmuştur. Bu girişim yerini daha sonra Yaygın Yüksek Öğretim Kurumu’na bırakmıştır. Ancak, bu girişim de başarılı olamamıştır. 1983 yılında yürürlüğe giren 2547 sayılı Yüksek Öğretim Yasası ile Anadolu Üniversitesi bünyesinde bir Açık Öğretim Fakültesi açılmıştır. Bu fakülte, uzaktan eğitim konusunda öğretim, araştırma, yayın hizmetleri vermektedir.

1980 ve 1990’lı yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak hizmet veren Okul Radyosu ve TV Okulu örgün eğitimi desteklerken, isteyen herkese yaygın eğitim olanağı sağlamıştır.

MEB Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü bünyesinde çağ nüfusu dışında kalan bireylere uzaktan eğitim veren kurumlar ise;1992 yılında kurulan ve orta öğrenim diploması veren Açıköğretim Lisesi,

1997 kurulup, 1998’de öğretime başlayan ve 6., 7. ve 8. yıllarının öğretimini sunarak ilköğretim diploması veren Açık İlköğretim Okulu,Elektrik tesisatçılığı sertifikası veren Mesleki ve Teknik Açık Öğretim Okulu’dur.

UZAKTAN EĞİTİMİN TÜRKİYE İÇİN ÖNEMİ

* Türkiye’nin sosyal ve ekonomik yapısı göz önüne alındığında; özellikle kırsal kesimlerdeki öğrencilere eğitim olanağının götürülebilmesine olanak veren uzaktan eğitim, fırsat eşitliğini sağlayabilmek adına büyük önem arz etmektedir,

* Öğretim üyesi kadrosu yetersizliği nedeniyle açılamayan derslerin, Internet üzerinden verilmesini sağlamak, konusunda uzman öğretim üyelerinin bilgisinden farklı üniversite öğrencilerinin yararlandırılması,

* Avrupa ülkeleri arasında en genç nüfusa sahip ve nüfus artış hızı en yüksek olan ülke Türkiye’dir. Bu genç nüfus her düzeyde iyi eğitilebildiği takdirde gelecek için büyük bir potansiyel, aksi takdirde ise büyük bir sorun kaynağı olacaktır. Bu nedenle eğitimin yaygınlığını ve kalitesini arttırmak gerekir,

* Türkiye’de her düzeydeki eğitim kadroları sayı ve nitelik bakımından yetersizdir. Öğretim kadrolarının yetişmesinin uzun zaman aldığı bir gerçektir,

* Uzaktan eğitimi Türkiye için önemli kılan diğer bir boyut ise, yaşam boyu eğitim felsefesinin yayılmasıdır,

ARAÇ GEREÇ SEÇİMİ


Konumuz öğretim araç gereçlerinin seçimidir. İlk başta araç gereç kavramlarını tanıyalım.

Araç-Gereç: Öğretme, öğrenme etkinliklerinde kullandığımız yardımcı kaynaklar araç-gereç ilişkisinden oluşur.

Araç: Daha çok mekanik nitelikte yardımcı olup; gereci sunmada vazgeçilmez bir öğedir.(Tepegöz, bilgisayar, televizyon )

Gereç: Daha çok yazılı basılı nitelikte yardımcı olup; aracın vazgeçilmez öğesidir.(Bilgisayar ve televizyon programları, tepegöz asetatı)

Bu tanımlardan da anlaşılacak üzere araç ve gereç birbirinden ayrı düşünülemez. Araç-gereçler üç gruba ayrılır; görsel araç-gereçler, işitsel araç-gereçler, görsel-işitsel araç-gereçlerdir.

Görsel Araç-Gereçler: Sadece görme duyusuna hitap ederler. Örneğin : Tepegöz, slayt projeksiyon makinesi vb.

İşitsel Araç-Gereçler: Sadece işitme duyusuna hitap ederler. Örneğin : Radyo, teyp vb.

Görsel-İşitsel Araç-Gereçler: Hem görme hem de işitme duyusuna hitap ederler. Örneğin : Bilgisayar ,televizyon vb.


ÖĞRETİMDE İKİ BOYUTLU GÖRSEL-ÖĞRENME ARAÇLARI


Yaşamın her alanında kullanılan iki boyutlu araçlar öğretimde yıllardır kullanılmaktadır. Ancak bu araçlar amaca ve konu içerigine göre degisiklik göstermektedir. Bu degisiklik, araçları hazirlarken ve kullanırken sorunlara neden olmaktadır. Ayrıca bu araçların adlandırılmasında kavram kargaşası da yasanmaktadır. Bu amaçla kullanıcılar tarafından, araçların adlandırılması, özellikleri ve hazırlanmasına ilişkin bilgilerin kazanılmış olması gerekmektedir.
Iki boyutlu görsel araçlar yazılı analize oranla, durumun nasıl gelişeceğini, bilinmeyenleri bulmayı ya da yeni bilinmeyenleri yaratmayı çok daha açık olarak
gösterebilecek bir sistemdir. İki boyutlu görsel öğrenme araçlarının
kullanılması, değişik bağlantıların kurulmasına yardım edeceğinden ve daha
kalıcı öğrenme sağlayacağından dolayı
önemlidir.